نگاهی به مناظره کروبی و موسوی احمدی نژاد ؛ مفرد مذکر غایب !

اگرچه بین موسوی و کروبی اختلافاتی وجود داشت و بویژه این اختلافات بین هواداران و حامیانشان بیشتر نمود پیدا می کرد؛ اما آنها در بسیاری از موارد سعی نمودند که این اختلافات را سلیقه ای جلوه داده و در یک جبهه قرار گیرند. مناظره موسوی و کروبی مصداق همین امر بود. محمدعلی نجفی (وزیر آموزش و پرورش دولت هاشمی و مشاور کروبی) در زنجان با اشاره به مناظره کروبی و موسوی گفت: «در صورت اجرای مناظره بین کروبی و موسوی هردو کاندیدا در یک جبهه مشترک یک بخش از عملکرد دولت نهم را به نقد خواهند کشید و هیچ نگرانی در خصوص برگزاری مناظره بین این دو کاندیدا وجود ندارد. »1
این مناظره یکشنبه 17 خرداد برگزار شد که در نوع خود قابل توجه بود. بخش اوّل مناظره این دو کاندیدا در حالی آغاز شد که مهدی کروبی بعد از قرائت نامه ای که جوابیه ای در اظهارات شب گذشته مناظره وی با محمود احمدی نژاد بود، اختصاص داشت. مهدی کروبی هم در بخش دیگری از این مناظره تلویزیونی از انگیزه های خود برای این دوره از انتخابات ریاست جمهوری سخن گفت. احیای سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشوری، پرداخت سهام نفت به صورت نقدی به مردم و یا به شکل سرمایه گذاری، احیای حقوق شهروندی و دفاع همه جانبه از حقوق ملّت، تأکید برنظام جمهوری اسلامی مورد نظر حضرت امام خمینی(ره)، دفاع از حقوق مطبوعات و تأکید بر حضور زنان در کابینه احتمالی وی از جمله برنامه هایی بودند که کروبی در این بخش به آن اشاره کرد. میرحسین موسوی هم در بخش دیگری از این نشست با اظهار نگرانی از حمله هفته های اخیر به دهه اوّل انقلاب گفت: متأسفانه این حملاتی که صورت می گیرد فقط مربوط به من نیست، بلکه مربوط به امام(ره) و سرداران و رزمندگان شهید و از همه مهم تر مردمی است که کشور را در بدترین شرایط اداره کردند. مهدی کروبی در ادامه به برنامه های خود اشاره کرد:
اصلاح قانون اساسی با تکیه بر نظام جمهوری اسلامی و ولایت فقیه، تأکید بر اجرایی شدن و جدّی تر شدن اصل 44 قانون اساسی، پیگیری تعیین اختیارات و وظایف شورای نگهبان با توجه به تبعیت به اصل نهاد شورای نگهبان، تأکید بر رفع تبعیض و جلوگیری از دخالت خودسرانه در حریم خصوصی شهروندان، پیگیری مسائل مربوط به دانشجویان محروم از تحصیل، رسیدگی حقوق هنرمندان و نویسندگان و اهالی فرهنگ با رعایت اصل جلوگیری از سانسور و ممیزی، طرح بیمه تحصیلی از جمله برنامه های ارائه شده کروبی به مردم در این بخش بود.
میر حسین موسوی هم در بخش دیگری از این مناظره با اشاره به چاپ کتاب «دولت امید برای آینده ای بهتر» گفت: این کتاب بزودی به شکل گسترده و وسیع در اختیار مردم قرار خواهد گرفت تا مردم عزیز ما بتوانند به صورت دقیق و کامل از برنامه های من مطلع باشند، اما لازم می دانم در این وقت کوتاه به چند برنامه مهم اشاره کوتاه بکنم که البته جزییات کامل این برنامه ها در این کتاب آمده است.
وی افزود: رئوس این برنامه در بخشهای اقتصادی، سیاست داخلی، سیاست خارجی، فرهنگ و هنر، اجتماعی و جوانان آمده است که از جمله می توان به توسعه روستاها با توجه به فقرزدایی و تشکیل شوراهای روستایی، تحول در نظام مدیریتی کشور، تحول در صنعت حمل و نقل کشور، اجرای کامل بیمه های اجتماعی، حفاظت از محیط زیست، تحول در نظام آموزش و پرورش و مسائل حقوقی معلمان شریف، تحول در نظام آموزش عالی، حمایت از واحدهای تولیدی در حال ورشکستگی، ایجاد معاونت حقوق شهروندی، تأکید بر سیاستهای تک همسری در بخش جوانان و تسهیل در ازدواج، پرهیز از امنیتی کردن فضاهای آموزشی، گسترش بیمه بازنشستگی و پرداخت هزینه های بیمه خدمات درمانی در بخش کارگران، استفاده از صنعت نفت به عنوان یک موتور محرک اقتصادی از جمله برنامه هایی بود که موسوی در این برنامه به آن اشاره کرد.
مهدی کروبی هم در بخش پایانی صحبتهای خود با اشاره به انگیزه های حضور خود در عرصه انتخابات و اشاره به این که وی به همراه تمام دوستان و همکاران خود در تمام این سالها از موسوی خواسته که مؤثرتر در عرصه مدیریتی کشور حضور داشته باشد و موسوی نیز مخالفت می کرده گفت: اگر آقای موسوی در مقابل ایستادگی نمی کردند و از همان دوران دعوت ما را برای حضور در عرصه مدیریت کشور قبول می کردند کار به این جا نمی کشید که وضع این چنین باشد و ما شرایط کشور را شرایط خطرسازی ببینیم. کروبی با اشاره به این که موسوی از یاران نزدیک حضرت امام خمینی (ره) بوده است خطاب به وی گفت: من هم می توانستم در این مدت همه تهمت را بشنوم و سکوت کنم و وارد عرصه نشوم اما سکوت نکردم و در طول دوران انقلاب با تمام حملات شدیدی که به من می شد ماندم و عرصه را ترک نکردم. وی با ارائه توضیحاتی در مورد نحوه حضور خاتمی در انتخابات و انصراف وی در این دوره گفت: من به قصد مقابله نیامدم، من برای حل مشکلاتی آمدم که تعداد آنها زیاد است حتی وقتی برای حضور در انتخابات خدمت مقام معظّم رهبری رسیدم و تصمیم خود را با ایشان در میان گذاشتم، گفتم که این حضور را جهاد و فداکاری می دانم و همین الان هم در حضور مردم شریف ایران می گویم که خود را برای سخت ترین شرایط آماده کرده ام تا مقابل مراکز قدرت و بسیاری از خودکامگی ها ایستادگی کنم و این انگیزه حضور من در انتخابات است، کروبی در ادامه از انگیزه حضور مهندس میر حسین موسوی در انتخابات بعد از چند سال دوری در عرصه مدیریت اجرایی کشور و حامیان وی در این دوره پرسید که موسوی در پاسخ گفت: من همیشه اعتقاد داشتم که چرخه قدرت از لوازم نظام است، از سویی دیگر در این سالها و تا زمانی که احساس خطر نکردم به هیچ وجه انگیزه ای برای حضور در مدیریت اجرایی کشور نداشتم، البته در این چند سال سیاستهایی را قبول نداشتم و سیاستهایی را نیز قبول داشتم و اتفاقاً در مقابل تعدادی از آنها نیز اظهار نظر می کردم، حتی در زمانی تصمیم به حضور دوباره داشتم اما موانعی ایجاد شد که نیامدم. کاندیدای دهمین انتخابات ریاست جمهوری افزود: حال با توجه به وضعیت خطرناکی که احساس می کنم و با توجه به تواناییهای که دارم آمده ام که در برابر مشکلات ایستادگی کنم و بنده مستقل آمدم. . . .
موسوی در پایان صحبتهای خود و در حالی که مجری در طول برنامه به صورت مستمر حرفهای او را قطع می کرد و با ذکر این نکته که کاندیدای غائب مورد خطاب شما د راین برنامه به صورت قانونی می تواند از حق ّ خود دفاع کند، گفت: این صحبتی که شما دارید درست است اما چرا این نکته را در برنامه های قبلی به ایشان نگفتید، این که ایشان در مناظره بنده می آیند و در حضور من تصویری از همسرم را مقابل دوربین تلویزیونی برنامه شما قرار می دهد و آن را به مردم نشان می دهد جای تذکر نداشت؟ موسوی با بیان این که رسانه ملی به طور کامل در اختیار افرادی قرار دارد، تصریح کرد: ایشان هر زمانی که مایل باشند می توانند بیایند و بدون هیچ محدودیتی از خود دفاع کنند چرا که رسانه شما در اختیار ایشان است، از سویی دیگر بنده یک فرد انقلابی هستم و باید بگویم چرا ایشان تا این حد دروغ می گویند، من حاضرم در حضور هر نهاد قانونی دیگر که دادستانی نیز از جمله آنهاست بیایم و توضیح دهم که این جدولها و آمارهایی که در این چند شب به مردم داده شده صحت ندارد و از مردم می خواهم به عنوان بهترین داور این مستندات را به خاطر خود بسپارند.
مناظره کروبی و میرحسین - که هر دو یکدیگر را به نام دوست و برادر خطاب می کردند - بیش از آن که به مناظره شبیه باشد بیشتر درد دل با یکدیگر با هدف تخریب دولت نهم بود. موسوی که در مناظره خود با احمدی نژاد نتوانسته بود مانع شکل گیری موج گسترده مخالفت با اشرافیگری و فساد در کشور شود، در این مناظره برای جلوگیری از این روند، احمدی نژاد را دروغگو خواند. وی با ارائه آمارهایی که آن را به بانک مرکزی نسبت می داد سعی کرد چنین القأ کند آمارهای احمدی نژاد اشتباه بوده است. گرچه بانک مرکزی برای اثبات آمارهای خود اعلام آمادگی کرده بود؛ اما آنچه جالب توجه بود و از نگاه مخاطبان این برنامه دور نماند، برچسبهای صورتی رنگ روی منابع آمارها و نمودارهای مهندس موسوی در بالای صفحات آن بود. این مسأله نگاه تردیدآمیز مردم را نسبت به سخنان موسوی به دنبال داشت. تردید درباره صحت گفته های میرحسین زمانی دوچندان شد که او توضیح نداد چگونه ممکن است بانک مرکزی با ارائه دو آمار متفاوت آن هم در فاصله زمانی چند روز، زحمات صدها ساعته کارشناسان و اعتبار خود را زیر سؤال ببرد.
تخریب و سیاه نمایی کارنامه دولت نهم، توسط موسوی و کروبی و طرح مجدّد اتهامات علیه نامزد غایب در حالی صورت گرفت که موسوی در مناظره خود با احمدی نژاد، زمانی که احمدی نژاد نام فرزندان هاشمی و ناطق نوری و دیگران را برد با تذکر به احمدی نژاد از وی خواست که در مورد کسانی که حضور ندارند صحبت نکند؛ اما پس از مدت زمان طولانی این مناظره، که مستقیم و غیر مستقیم به اتهاماتی علیه احمدی نژاد اختصاص داشت، موسوی با تذکر مجری برنامه دکتر پورحسین مبنی بر عدم طرح مباحثی در خصوص نامزد غایب روبه رو شد که موسوی با واکنش عصبی خود، مجری و صدا و سیما را به حمایت از احمدی نژاد متهم کرد.
تلاش برای اثبات خود
محسن رضایی در آغاز مناظره با میرحسین موسوی با تسلیت سالگرد رحلت حضرت امام(ره) به ملّت شریف ایران گفت: امیدوار هستم راه پرفروغی که باعث شروع یک دوران جدید از تمدن سازی در ایران شده است با قدرت تمام ادامه پیدا کند.
رضایی ابراز امیدواری کرد همه ما مثل گذشته وفادار به ارزشها و راه امام باشیم. . . . ملّت ایران رابطه من با جناب آقای میرحسین موسوی را کاملاً می شناسد ما دو دوست قدیمی هستیم که از دوران امام با همدیگر بوده و در صحنه های خیلی زیاد با هم شرکت داشته ایم. وی گفت: ایشان ( میرحسین موسوی) در زمان نخست وزیری مثل یک بسیجی به جبهه می آمد و ما با هم رابطه خوبی تا امروز داشته ایم. رضایی افزود: اما رابطه دوستی ما به معنای آن نیست که همه نظرها، افکار و عقایدمان یکسان باشد. وی گفت: ما این جا نیازمند آن هستیم که عقاید خودمان را به صراحت و دقیق برای مردم توضیح دهیم که مردم تصمیم بگیرند. رضایی ادامه داد: من از این جا شروع می کنم. من و جناب آقای میرحسین موسوی فرض کنیم که وارد دولت شده ایم یا شما یا من رئیس جمهور شده ایم، مسأله اساسی این است که از فردای آن روز چه کار می خواهیم بکنیم. وی گفت: بنابراین فکر من این است که یک رئیس جمهور باید اوّلاً نظریه برای اداره کشور داشته باشد، این نظریه بتواند به اخلاق، رفتار و گفتار رئیس جمهور انسجام بدهد. رضایی افزود: اگر نظریه وجود نداشته باشد، رفتار و گفتار انسجام نخواهد یافت. محسن رضایی در ادامه این مناظره تلویزیونی گفت: اگر نظریه وجود نداشته باشد رفتار و گفتاری نخواهد بود و انسجام هم نخواهد داشت و بعد هم عملیاتی نخواهد بود. وی افزود: نکته دوم این است بعد از نظریه باید دارای برنامه باشیم و صرف انتقاد از وضع موجود یا درد دل کردن با مردم کافی نیست، باید بگوییم که چه راه حلهایی داریم، چه کاراییهایی داریم و چگونه می توانیم کشور را اداره کنیم. رضایی گفت: مسأله سوم این است که اگر نظریه و برنامه باشد اما توان اجرایی نداشته باشیم - که مهم هم هست - نمی توانیم دستاورد خوبی بعد از 4 سال داشته باشیم؛ توانایی اجرایی یعنی این. نامزد دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری گفت: خود رئیس جمهور باید آدمی توانمند و متخصص باشد، تیم او تیمی عملیاتی باشد و الگوی مدیریتی و روشها و فرایندی که به کار گرفته می شود این طور باشد. رضایی افزود: می خواهم از نظریه خودم شروع کنم که چه نظریه ای هست، معتقدم باید راه امام را ادامه دهیم منتهی راه امام دو تصویر دارد: یکی اندیشه ای است مکتوب است و دوم مصداق عملی راه امام که مقام معظّم رهبری تعیین می کنند، که آن را سیاست اصل 44 بخصوص چشم انداز ایران 1404 می دانم کمتر از آن نیست. وی گفت: بنابراین پیمودن این راه به معنی راه امام است و به معنای این است که ما در راه امام حرکت می کنیم، اما هر رئیس جمهور یک راه برای خود دارد، کما این که راه من با راه جناب آقای میرحسین موسوی، آقای احمدی نژاد و دیگر دوستان متفاوت است. محسن رضایی گفت: راه من در مسیر راه امام است. شاید این همان تعبیر صراط سبیل است که بشود پاسخگو باشد؛ راه من این است که معتقدم باید تحولی اساسی در اقتصاد کشور به وجود بیاید و فرهنگ را متحول کنیم و در سیاست خارجی و سیاست داخلی مان هم اصلاحاتی انجام بدهیم. این نامزد دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری افزود: این راه ماست؛ انقلاب در اقتصاد، تحول در فرهنگ و اصلاح در سیاست خط مشی من است و قانون اساسی هم می گوید که رئیس جمهور خط مشی خودش را باید به وزرا بدهد. رضایی گفت: این خط مشی را از این طریق عمل می کنم که می خواهم آزادی اقتصادی را در رقابت به جای ممنوعیت دولتی و انحصاری قرار بدهم و موتور اصلی اقتصاد را می خواهم از دولت به مردم انتقال بدهم، البته نه به مردم پوپولیستی بلکه مردم سازمان یافته ای که عمدتاً همان کارآفرینان، بخش خصوصی و بخش غیر دولتی است.
نامزد دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری افزود: در بعد توان اجرایی، توان اجرایی که من فراهم کردم اوّلاً این است که دولتی ائتلافی تشکیل می دهیم از همه کارشناسان و نخبگان کشور استفاده می کنیم، الگوی مدیریتی کشور را تغییر می دهیم؛ از صفر زمانی که در اطلاعات آمده ام، یک سازمان اطلاعاتی بزرگ درست کردیم. وقتی که رفتم سپاه از صفر، یک نیروی عظیم انقلابی در جنگ سامان دادیم. وی افزود: سؤال من این است که چطور نمی توانیم امروز فقر، بیکاری و گرانی را از صحنه بیرون کنیم، به همین دلیل من هم گفتم که هیچ کدام از این عزیزانی که نامزد انتخاباتی هستند رقیب من نیستند رقیب من فقر، بیکاری، گرانی و عقب ماندگی است.
محسن رضایی گفت: معتقدم که با دولت ائتلافی و استفاده از نخبگان کشور می توانیم این کار را بکنیم. وی افزود: حالا سؤال من از برادر عزیزم جناب آقای میرحسین موسوی این است که من در خصوص دیدگاههای اقتصادی ایشان ابهام دارم، این دیدگاه اقتصادی را ایشان برای من توضیح بدهد که آیا سیاستهای اصل 44 را قبول دارد و آیا معتقد است که باید وارد اقتصاد جدیدی مرتبط با چشم انداز 1404 شویم. در ادامه این مناظره آقای میرحسین موسوی گفت: پس از انقلاب با آقای رضایی در جبهه بودم و ما در سنگر دولت همکاری می کردیم و خاطرات خیلی خوبی داشتیم و همیشه از آن خاطرات برای نیرو گرفتن استفاده می کردیم. . . . میرحسین موسوی در ادامه گفت: در مورد برنامه هایی که در این بین می توان مطرح کرد، بنده برنامه هایی برای اقتصاد کشور برای فرهنگ و سیاست داخلی و خارجی داشتم که بتدریج در نشریاتی که مربوط به ستاد بنده است منتشر شده و در اختیار مردم قرار گرفته است که مردم مطالعه کنند و با آگاهی لازم تصمیم بگیرند. وی افزود: درباره این که آقای رضایی در خصوص برنامه های بنده ابهام دارد خیلی برایم روشن نیست که در چه زمینه هایی ابهام دارد ولی من شاخصهایی از دوران جنگ و سپس گزاره ای را مطرح می کنم؛ شاخصهای دوران جنگ را برای این مطرح می کنم جزو ویژگیهای این چند ماه اخیر جوّسازی و نوعی فضاسازی درباره این برنامه ها بوده است. این نامزد دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری گفت: در جلسه ای که با فعالان اقتصادی داشتم اوّلین جمله ای که اشاره کردم - که برادر عزیزمان رضایی توجه کنند - این بود که جنگ و اقتصاد جنگی تمام شده است. وی افزود: قویاً از اقتصادی که در دوران جنگ به کار بردم دفاع می کنم و بیشترین حجت من از آن دوران ذائقه مردم از آن زمان است، البته شاخصهایی را بیان می کنم که اگر بحثی هست در این جا بیان شود. موسوی گفت: بر اساس اسناد پیوست برنامه انقلاب شاخص کلّی مداخله دولت در اقتصاد از 63 درصد در سال 56 به 40 درصد در سال 67 رسید یعنی همان موقعی که به رغم اقتصاد جنگی مسأله کوپن و توزیع کالاهای اساسی و مداخلات دولت در اقتصاد مطرح بود ولی شاخص کلّی مداخلات دولت نسبت به قبل از انقلاب از 63 به 40 درصد رسید که در دوران بعد از جنگ هم استثناست. . . . محسن رضایی در ادامه مناظره تلویزیونی گفت: سؤالم از آقای موسوی این است که آیا ایشان سیاستهای اصل 44 را قبول دارد؟ چرا که این سیاستها، محدوده فعالیتهای اقتصادی بخشهای خصوصی، دولتی، تعاونی و طرز تقویت سرمایه گذاری و زمان واگذاریها را مشخص کرده و سیاستهای این اصل، روشن و شفاف است. وی ادامه داد: آقای میرحسین اگر یادشان باشد در زمانی که داشتیم سیاستهای اصل 44 را می نوشتیم ادعا کردند این کار بمنزله تغییر قانون اساسی است. . . . نامزد دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری گفت: با توجه به این موارد از آقای میرحسین سؤال دومی دارم و آن این که ایشان با چه کادری می خواهد دولت و کشور را اداره کند؟
1- همان، 4/3/.1388